Modernizm

  Muzyką modernistyczą nazywamy muzykę "akademicką" skomponowaną głównie w XX wieku. Wyrosła ona z muzyki poważnej, jednak w niektórych swoich odmianach radykalnie zrywała z dotychczasowymi tradycjami i formami. W innych zaś częściowo je kontynuowała, wprowadzając jednak nowe rozwiązania i techniki muzyczne. W obrębie pojęcia "muzyka awangardowa" mieści się cały szerego gatunków, czasem ogromnie zróżnicowanych. Muzyka modernistyczna odcisnęła ogromne piętno w historii muzyki i dała początek lub mocno oddziałała na wiele popularnych dziś gatunków muzycznych takich jak ambient, noise, industrial czy wszelkiego rodzaju muzyka elektroniczna. Wprowadziła też takie techniki muzyczne jak np. field recording, który święci dziś triumfy.

  Muzyka dodekafoniczna - To od niej zaczęła się właściwie muzyka prawdziwie modernistyczna. Jej teorię sformułował Arnold Schonberg, zrywając z dotychczas obowiązującą gamą dur-moll, znacznie ograniczającą kompozytorów. Podstawą dodekafonicznych (czyli dwunastotonowych) technik kompozytorskich jest odrzucenie tonalności. W konsekwencji tego neguje się fakt uprzywilejowania pewnych dźwięków jako mocnych punktów. Pierwszym postulatem dodekafonii było więc, że każdy dźwięk z dwunastostopniowej skali jest jednakowo uprawniony. Drugim postulatem było, że żaden dźwięk nie powinien być powtórzony, dopóki nie zostaną użyte wszystkie dźwięki skali. Ciąg dźwięków, nazwany przez Schönberga szeregiem, porządkiem lub serią po niemiecku Reihe, nie jest odpowiednikiem tradycyjnie pojmowanej melodii. Jako czynnik całościowo  porządkujący zarówno melodykę i harmonię bliżej jej raczej do tonacji, choć i ta paralela jest dość umowna. Jeśli weźmie się po uwagę 12 dźwięków w dwunastostopniowej skali, maksymalna możliwa liczba szeregów wynosi: 12! = 479001600 Odrzucenie tradycyjnie pojmowanej melodii i harmonii doprowadziło w konsekwencji do skupienia się kompozytorów na innych elementach dzieła muzycznego dotychczas podporządkowanych tym dwóm, co było ważnym impulsem prowadzącym do powstania takich prądów jak punktualizm i serializm totalny.

Arnold Schonberg,